Za kilka dni na ekrany ukraińskich kin wejdzie film „Cyborgi” – opowiadający o obrońcach donieckiego lotniska. Obraz z kategorii określanej u nas mianem „ku pokrzepieniu serc”. Bo choć cyborgi – jak nazwali ukraińskich żołnierzy sami Rosjanie – ostatecznie musiały poddać aeroport, wcześniej dały atakującym solidnie w kość. Na niesionej pomajdanowym wzmożeniem Ukrainie stając się symbolem niezłomności w walce o nowe, lepsze państwo. „Gloria victis” – jak to zwykło się kwitować po tej stronie Bugu, z nieodłącznym, często naiwnym przekonaniem, że „ta ofiara nie pójdzie na marne”.
Czy film wykrzesze z Ukraińców – zmęczonych wojną, w coraz większym stopniu przekonanych, że znów zostali oszukani przez polityczno-biznesowe elity („sprzedali nas w podkawiornych negocjacjach”) – choćby cień dawnego entuzjazmu? Szczerze wątpię – minęły bowiem już czasy, w których kinowi bohaterowie mieli realny wpływ na postawy widzów.
Mimo to film już teraz jest ostro hejtowany przez (pro)rosyjskich internautów. To akurat oczywiste, choć niektóre zarzuty tak po ludzku rozumiem. Byłem w Doniecku klika tygodniu po upadku lotniska – dla ludzi z tamtej strony, cywilów zamieszkałych w osiedlach w sąsiedztwie aeroportu, klęska cyborgów była wydarzeniem pozytywnym. Strefa walk przesunęła się na zachód, niosąc Doniecczanom ulgę.
Tej perspektywy zapewne zabraknie w „Cyborgach” (znam tylko zwiastuny, obejrzałem też kilka materiałów z planu). Jednak choćby z uwagi na realizacyjną sprawność i rozmach, warto, by film trafił również do rozpowszechniania w Polsce. Dawno nie widziałem tak dobrze sfilmowanej batalistyki.
Ale czy trafi?
No właśnie. Dokładnie 26 lat temu Polska, jako pierwszy kraj na świecie, uznała niepodległość Ukrainy. Później przez lata budowaliśmy dobre, sąsiedzkie relacje. Gdy na wschodzie wybuchła wojna, nasze sympatie w miażdżącej większości skierowane były na Ukraińców. A potem wszystko zaczęło się zmieniać, ostatnio wchodząc nawet w fazę konfliktu o wymiarze politycznym, międzypaństwowym. To raczej nie jest dobra atmosfera dla ukraińskiej kinematografii w Polsce. Wnet pojawiłby się zarzut „promocji neobanderyzmu”.
Byłby niemądry, ale wprost wynikający z przekonań wielu Polaków. Warto prześledzić dynamikę zmiany, jaka w tym obszarze dokonała się pośród mieszkańców naszego kraju – to rzecz na odrębny wpis. W tym dość wskazać, że największym beneficjentem polsko-ukraińskiej niezgody jest Rosja. Wychodzi więc na to, że Ukraina przegrała nie tylko w Donbasie, przegrała też nad Wisłą. Smutna konstatacja zważywszy na fakt, jak bardzo się wzajemnie potrzebujemy. My i Ukraińcy.
—–
Nz. Ukraiński BWP (BMP) na pozycjach w miejscowości Piski, która w czasie walk o lotnisko była zapleczem dla obrońców. Wiosna 2015/fot. Marcin Ogdowski
