Rosyjskie wojsko nie tylko morduje, niszczy i gwałci. Rosyjskie wojsko także kradnie. „Z jak złodzieje”, aż prosi się, by tak to skomentować. I nie chodzi tylko o indywidualne przypadki kradzieży w wykonaniu zwykłych sołdatów. Złodziejstwo ma również wymiar systemowy. Dotąd – donoszą ukraińskie władze – agresorzy wywieźli do Rosji 400 tysięcy ton zboża, jedną trzecią zasobów zmagazynowanych na zajętych przez okupanta terenach. To zbrodnia wojenna, ale… kto by się tym w Moskwie przejmował? W długi weekend przez media przeszła informacja o wysokiej klasy sprzęcie rolniczym – zrabowanym w Ukrainie przez kadyrowców – który po wywiezieniu na teren Federacji przestał działać. Sterowane przy użyciu GPS maszyny zostały zdalnie unieruchomione przez Ukraińców. Cały wysiłek logistyczny, związany z kradzieżą i wywózką kombajnów, zdał się więc psu na budę. No ale dranie go nie zwrócą, więc wielomilionowa strata po stronie Ukraińców (liczona w twardej walucie) jest faktem…
Faktem jest także, że za sukcesem rosyjskiego rolnictwa z ostatnich lat (alleluja, wreszcie branża rolna była w stanie wykarmić własne społeczeństwo, a z czasem wygenerować także spore nadwyżki) nie stoi tamtejsza myśl techniczna. Bo choć miejscowy przemysł jest w stanie wyprodukować całą masę różnorakiego sprzętu ciężkiego dla wojska, przyzwoitych traktorów nie robi do dziś. Obrabiają więc wielkoobszarowe gospodarstwa rolne – dzięki którym Rosja wyrosła na potentata w eksporcie zbóż – zachodnie maszyny. W kraju, gdzie wydajność pracy jest od dekad dramatycznie niska, wysoce zmechanizowany i zdigitalizowany proces „obróbki ziemi”, to być albo nie być rolniczej branży. Gdy zabraknie części, wygasną usługi serwisowe, na pola wrócą traktory „Białoruś” i zastępy niezbyt chętnych do pracy post-kołchoźników. Plony jak nic zapikują, w kolejnym obszarze obnażając rosyjską technologiczną niemoc. A może by tak nie czekać i już powyłączać co się da?
Wiem, wiem, Zachód się wyżywi, Afryka niekoniecznie. Dramatyzm tej cholernej wojny ma i takie oblicze. Przez trzy ostatnie dekady wolny świat usiłował wprzęgnąć Rosję w globalny system wymiany handlowej, zakładając, że tym sposobem ją ucywilizuje (uwaga, nie mówię o Kulturkampfie, a o próbach eliminacji ryzyka agresji). Skutkiem jest sieć uzależnień, wszędzie tam, gdzie Federacja była w stanie dostarczyć (nieznacznie obrobione) surowce naturalne. Pieniądze z ich sprzedaży dały Moskwie poczucie siły, tym samym bijąc w podstawowe założenie gospodarczej integracji. Sankcje mają Rosję cofnąć do czasów Breżniewa – realiów sowieckiego imperium, od którego ekonomii niewiele w światowej gospodarce zależało. Czy to możliwe? Tak; argumenty o niezastępowalności Rosji, będącej skutkiem jej wielkości, są niezasadne. W kwestii kopalin swoje zrobi rewolucja technologiczna. Co zaś się tyczy produkcji żywności – wolna Ukraina, z jej areałem ziemi uprawnej, może stać się nie tylko spichlerzem Europy, ale i świata.
Częściowo już nim jest, co tylko rozszerza zakres rosyjskiej winy za globalne skutki tej wojny. Blokada ukraińskich portów sprawiła, że Kijów ma problemy z realizacją zobowiązań eksportowych. Ukraina nie zarabia, zboże nie dociera do odbiorców. Drożeje, skoro jest go za mało. Ucierpią najbiedniejsi – mieszkańcy krajów, których rządy nie będą w stanie zapełnić spichlerzy. Ukraina nie odpuszcza – mimo wojny część dostaw udaje się realizować. Zboże drogą lądową dociera do Rumunii i Polski, a stamtąd płynie dalej. Ale to „tymczas” i dodatkowe koszty. Konieczna jest deblokada ukraińskich portów (w tym momencie to właściwie już tylko Odessy…). Ukraina coraz sprawniej radzi sobie z paraliżowaniem działań rosyjskiej marynarki wojennej, ale poza własne akweny wypchnąć jej nie zdoła. Do tego potrzeba okrętów, których obrońcy nie mają (ich flota jest symboliczna). I tu znów otwiera się pole dla interwencji marynarek NATO. Eskorta dla ukraińskich zbożowców to żaden akt wojny; raczej działanie w stylu tworzenia korytarzy humanitarnych.
Czy Rosja zdecydowałaby się zaatakować natowskie okręty? Szczerze wątpię, gdyż oznaczałoby to w krótkim czasie zagładę floty czarnomorskiej. Rosjanie, choć retorycznie niezwykle agresywni, realnie są wobec NATO wybitnie asekuranccy. Tyle było gróźb dotyczących reakcji na dostawy sprzętu, a jedyne, co robi Rosja, to ataki na trasy przerzutowe i punkty przeładunkowe, znajdujące się już na terenie Ukrainy. Ataki tyleż liczne, co słabo skoordynowane, niemające masowego charakteru i, po prawdzie, niezbyt skuteczne. Jedyne rosyjskie sukcesy w tym zakresie dotyczą składów paliwowych; pojawia się coraz więcej doniesień, że utrata części zapasów wraz z niemalejącym bieżącym zużyciem (ogromnym!), zaczyna obrońcom dokuczać. Na zapleczu paliwo już od dawna jest deficytowym towarem, najgorsze, że staje się takim również na froncie. Ukraińskie władze zapewniają, że problem zostanie wkrótce rozwiązany. Zakładam, że obok uzbrojenia, także paliwo będzie przedmiotem materiałowej pomocy Zachodu.
Warto w tym miejscu odnotować, że Ukraińcy nie pozostają dłużni. Że regularnie płoną i rosyjskie składy paliwowe, także te zlokalizowane na terytorium Rosji. No i nie bez znaczenia jest fakt, że do ataków na ukraińską infrastrukturę agresorzy używają coraz starszych systemów; widać, że sięgają już do głębokich zapasów, po amunicję rakietową z czasów ZSRR (co częściowo tłumaczy problematyczną celność użytych rakiet). Zapewne to konieczność, ale i przejaw desperacji rosyjskiego dowództwa, dociskanego przez Kreml (dziś zaczęła się siedemdziesiąta doba ukraińskiej obrony, która miała potrwać co najwyżej siedemdziesiąt godzin…). O irytacji Kremla świadczą zapowiedzi dotyczące przebiegu tradycyjnej defilady z okazji dnia zwycięstwa. Mają w niej wziąć udział, pod przymusem rzecz jasna, ukraińscy jeńcy. Ponoć FSB „pracuje” nad pięciuset pojmanymi Ukraińcami, których publiczne upokorzenie miałoby być dowodem na zwycięski przebieg „operacji specjalnej”.
Wykorzystanie w ten sposób jeńców byłoby złamaniem konwencji genewskich, ale Moskwa ma w tym zakresie nie byle jakie doświadczenia. 17 lipca 1944 roku 57 tysięcy niemieckich żołnierzy-więźniów przemaszerowało ulicami radzieckiej wówczas stolicy. Wcześniej, przez wiele dni, Niemcy otrzymywali dodatkowe posiłki – by byli w stanie przejść kilkukilometrowy odcinek we właściwym tempie. Zakazano im za to mycia się, by wyglądali w odpowiednio opłakany sposób. Na koniec tego makabrycznego show przez ulice miasta przejechały polewaczki, zmywając „nazistowski brud” z moskiewskiego bruku. 70 lat później wedle tego samego schematu potraktowano jeńców z armii ukraińskiej, zapędzonych do „marszu wstydu” przez ulice Doniecka. Już wówczas obowiązywała narracja, wedle której proeuropejski Kijów jest „nazistowski”, zatem lokalne media donosiły o „przejściu faszystów”. Nawet jeśli Kreml wycofa się z pomysłu udziału jeńców w paradzie, 9 maja prawdziwi faszyści i tak przejdą ulicami Moskwy – niosąc literę Z na ramieniu.
—–
Dziś w Polsce obchodzimy Dzień Strażaka. Należy przy tej okazji wspomnieć, że ukraińscy pożarnicy od samego początku walczą na pierwszej linii ze skutkami rosyjskiej agresji. To także bohaterowie tej wojny…/fot. Центр стратегічних комунікацій та інформаційної безпеки
